تعریف شرکت های تجاری و مدنی
قانون تجارت، تعریفی از شرکت تجاری ارائه نموده و تنها به ذکر انواع شرکت و تعریف آنها بسنده نموده است، در قانون مدنی نیز شرکت به این صورت تعریف شده است که «شرکت، عبارتست از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه» (ماده ۵۷۱ ق.م). ولی تعریفی که از شرکت، در قانون مدنی ارائه شده با تعریف شرکت تجاری همخوانی نداشته و متفاوت می باشد.
چند نمونه از تفاوت شرکتهای تجاری با شرکتهای مدنی اشاره میکنیم:
الف) شرکتهای تجاری همواره در نتیجه اختیار و اراده شرکا به وجود می آیند، در صورتی که قانون مدنی در ماده ۵۷۲ شرکت را به دو نوع اختیاری و قهری طبقه بندی نموده است. طبق ماده ۵۷۳ قانون مدنی، شرکت اختیاری یا در نتیجه عقدی از عقود حاصل می شود. یا در نتیجه عمل شرکا از قبیل مزج اختیاری یا قبول مالی مشاعاً در ازای عمل چند نفر و امثال آن اما شرکت قهری اجتماع حقوق مالکین است که در نتیجه امتزاج یا ارث حاصل می شود.
ب) مسؤلیت شرکا در شرکتهای تجاری بر حسب نوع شرکت ممکن است به میزان سهم، محدود به سرمایه، نسبت به سرمایه و تضمین تمام سرمایه و یا مختلط باشد، در حالی که در شرکتهای مدنی چنین مسؤلیتی وجود ندارد و مسؤلیت در امور مدنی منفرد میباشد.
ج) بر خلاف شرکتهای مدنی که تقسیم سود و زیان همواره به نسبت سهم است. در شرکتهای تجاری تقسیم سود و زیان بر اساس نوع شرکتها متفاوت است و بر مبنای مسؤلیت شرکا انجام میگیرد.
د) شرکتهای مدنی فاقد شخصیت حقوقی هستند در حالی که شرکتهای تجاری دارای شخصیت حقوقی هستند.
تعریف شرکت های تجاری و مدنی
اساتید حقوق تجارت با توجه به چهارچوب حقوقی موجود، تعاریف مختلفی از شرکت تجاری ارائه نموده اند: به عقیده دکتر ستوده تهرانی: «شرکت تجاری عبارتست از سازمانی که بین دو یا چند نفر تشکیل میشود که در آن هر یک سهمی به صورت نقد یا جنس یا کار خود را در بین میگذارند تا مبادرت به عملیات تجارتی نموده و منافع و زبانهای حاصله را بین خود تقسیم کنند»[1].
بعضی دیگر از حقوقدانان به این تعریف خدشه وارد کرده و معتقدند: «این تعریف دو نقص عمده دارد که هر دو از مجموع مقررات قانون تجارت و لایحه اصلاحی قانونی ۱۳۴۷ در مورد شرکتهای سهامی استنباط میشود؛ اولین نقص این است که در آن به شرکت نه به عنوان یک قرارداد بلکه به عنوان یک مؤسسه و سازمان (یک شخص حقوقی) نگریسته میشود؛
در حالی که شرکت، پیش از هر چیز، یک قرارداد است. نقص دیگر این است که که شرکت را تنها مؤسسه یا سازمان تلقی میکند که مبادرت به عملیات تجاری میکند در صورتی که میدانیم گاه شرکت، به صرف اینکه در قالب شرکتهایی ایجاد شده که در ماده ۲۰ قانون تجارت ذکر شده اند، شرکت تجاری تلقی میشود،
حتی اگر عمل غیر تجارتی انجام دهد» ایشان پس از بیان نواقص تعریف، شرکت تجاری را چنین تعریف می نمایند: «شرکت تجاری، قراردادی است که به موجب آن دو یا چند نفر توافق میکنند سرمایه مستقلی را که برای انجام مقصود خاصی تشکیل میگردد، اختصاص دهند و در منافع و زیانهای احتمالی حاصل از به کارگیری سرمایه سهیم شوند».
جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله تعریف شرکت های تجاری مراجعه فرمایید.
جهت مشاوره رایگان از کارشناسان تک نیک ثبت به شماره 09189414281 تماس حاصل فرمایید.